بررسی نقش نظام سیاسی بر توسعه اقتصادی ایران (بعد از پیروزی انقلاب اسلامی)

هنگامی با دقت به محیط اطراف خود نظر كنید دستگاههای با اجزای معین، هماهنگ و منظمی ملاحظه خواهید كرد كه كاركرد آنها به خاطر رسیدن به یك هدف كلی می­باشد. در صورتی كه در یكی از اجزای اختلال یا نارسایی ایجاد شود هدف كلی آن سیستم مختل می­شود. و نظام مهندسی آن به هم می­خورد. هم مانند بدن انسان كه قلب، مغز و دیگر اعضا تشكیل شده است و با كاركردی هم­آهنگ تعادل زیستی را حفظ می­نماید.

با آغاز قرن 19 میلادی دانشمندان به اكتشاف بزرگی در علوم طبیعی دست یافتند و با اختراع ساعت، هواپیما و ... این نظام مهندسی را كه در طبیعت موجود بود به كار گرفتند. اما با گسترش علم اثباتی در حوزه علوم اجتماعی كه تحت پوشش جامعه­شناسی سیاسی شكل كاملا جدیدی به خود گرفت علوم طبیعی را برای شناخت دولت بكار گرفت و علمای بزرگ و علاقمند علوم اجتماعی در قرن 19 را واداشت تا تجربه در علوم طبیعی را به علوم انسانی تعمیم دهند.

به همین دلیل كاركردگرایان معتقدند كه هر پدیده اجتماعی دارای یك كلیت است كه این كلیت از اجزای خاص خود تشكیل شده است. علم می­تواند پیوستگی رابطه این اجزا را شناسایی نماید و هدف كلی یك سیستم را بهتر مورد ارزیابی قرار دهد. عناصر تشكیل دهنده این ساخت­های اجتماعی به گونه­ای است كه میل به ثبات دارد. سپس واحدهای كوچكتر نیز دارای سازمان و به صورت نظامی به هم پیوسته عمل می­نمایند كه نقش هر كدام و میزان مشاركت آنها در حفظ الگو و هدف نهایی سیستم مورد اهمیت است. از كسانی كه طرفدار این نظریه و یا به عبارتی از بانیان این اندیشه بود «تالكوت پارسونز» است. وی از تعادل در نظام و سیستم صحبت به میان آورد و بیان داشت كه نظام­های اجتماعی به طور كلی نوعی گرایش به یكپارچگی و هماهنگی و سازواری با محیط دارند كه همین موضوع باعث خواهد شد تا آن نظام یا سیستم پابرجا باقی بماند و متعادل باشد.²

می­توان گفت نظریه كاركردگرایی از علوم مكانیكی گرفته شده و جامعه را مجموعه ابزارگونه فرض می­كند و از روابط بین نظام اجتماعی و نظام سیاسی  سخن به میان می­آورد. در دوره معاصر غرب مسلط­ترین نگرش همین نظریه اصالت كاركرد بود كه فونكسیونالیسم نیز نام دارد همان طوری كه قبلا گفته شد ریشه­های فكری این اندیشه به تالكوت پارسونز و به امیل دوركهایم برمی­گردد كه خود این اندیشمندان مفاهیم اساسی آن را (سیستم و كار ویژه) از علوم فنی گرفته­اند كه در آثار مهندس رودلف كلاسیوس دیده می­شود.³ به هر صورت كل جامعه همانند یك سیستم عمل می­نماید كه هر كدام از اجزا وظایف خاص خود را انجام می­دهد. با همدیگر همكاری دارند و این همكاریها یك طرفه یا یك جانبه نیست بلكه متقابل و مكمل است. محیط آنها قابل شناسایی است و همچنین تاثیرپذیری و تاثیرگذاری از همدیگر را میتوان كشف نمود.

فهرست مطالب:

بخش نخست: مبانی نظری بحث

 فصل اول: نظام سیاسی و اجزای آن...............................................................

1-   نظام و كاركردگرایی.............................................................................

2-   نظام سیاسی.........................................................................................

3-   ساختار سیاسی.....................................................................................

4-   فرهنگ سیاسی...............................................................................................

5-   كار ویژه­های/ نظام سیاسی..................................................................

منابع فصل اول...........................................................................................

 فصل دوم: مفهوم رشد و توسعه اقصادی.......................................................

1-   ارتباط رشد و توسعه اقتصادی...........................................................

2-   ارتباط بخش خصوصی با رشد اقتصادی............................................

3-   نگاهی اجمالی به الگوهای مهم توسعه اقتصادی..................................

منابع فصل دوم..........................................................................................

فصل سوم: نظام سیاسی و روند توسعه اقتصادی..........................................

1-   ارتباط عملكرد نظام سیاسی با توسعه اقتصادی ................................

2-   نقش مثبت یا منفی نظام سیاسی در روند توسعه اقتصادی.................

منابع فصل سوم.........................................................................................

فصل چهارم: پیشینه تاریخ ایران و اروپا.........................................................

1-   وضعیت نظام سیاسی، اقتصادی اروپا و نحوه شكل­گیری آن.............

2-   بررسی تطبیقی وضعیت نظام سیاسی و اقتصادی ایران با اروپا.........

منابع فصل چهارم................................................................................................

 بخش دوم: نظام سیاسی و توسعه اقتصادی بعد از انقلاب اسلامی

فصل اول: چشم­انداز تاریخی............................................................................

1-   دولت و اقتصاد قبل از نقلاب................................................................

2-   عامل اقتصاد در پیروزی انقلاب...........................................................

منابع فصل اول...........................................................................................

 فصل دوم: شكل­ گیری نظام سیاسی و اقتصادی..............................................

1-   نظام سیاسی و قانون اساسی...............................................................

2-   مفهوم اقتصاد اسلامی و توسعه...........................................................

منابع فصل دوم..........................................................................................

كتاب­نامه.....................................................................................................