قسمت عمدۀ افغانستان امروزی ( منطقه هرات ، ولایت‌های قندهار، هزاره ، نیمروز و ... ) در ادوار مختلف تاریخی از ایران باستان تا دو سدۀ اخیر، تحت فرمان روایی ایرانیان اداره می شده است .( به جز 7 سال حکمرانی این قوم به سرکردگی محمود و اشرف افغان در خاک ایران،1722 تا 1729میلادی )که در این میان، عهدنامۀ پاریس ، مانند دیگر قراردادهای ننگین دوران قجری، موجب پیوستن منطقۀ هرات به خاک آن سرزمین شد. اگرچه این سرزمین سال‌های سال نتوانست استقلال را درکشور خود به معنای واقعی کلمه بشناسد به طوری که یا تحت استعمار انگلیس ، شوروی بود یا بعد از آن با جنگ‌ های داخلی نژادها، اقلیت ‌ها در داخل کشور و نیز که با اشغال از سوی ایالات متحده آمریکا همراه بود و مردم این سرزمین را مجبور به ترک وطن و پناهندگی به سایر کشورها نمود و از آن‌جا که مرزهای وسیع همجوار با ایران دارد، مهاجرت بیشتر آنان درسه دهۀ اخیر به کشورمان به ویژه کلان شهر مشهد و توابع می‌باشد.

مهاجرت افاغنه به داخل کشور به دو صورت می باشد : گروه کمتر به صورت قانونی و گروه بیشتر آنان غیر قانونی به مرزهای کشور داخل شده‌اند که از گروه اخیر به عنوان « پدیدۀ غیر مجاز » نیز نام برده شده است.

هدف مهم این رساله پرداختن به موضوع تأثیرات مهاجرت اتباع افغانی در بزهکاری آنان در مشهد است و این که مهاجرت به تنهایی در بزهکاری آنان موثر بوده یا عوامل دیگری هم در کنار مهاجرت نقش دارند. که تمامی موارد در تحقیق پیمایشی به صورت پرسشنامه و مصاحبه آورده شده است. ابتدا تأثیر مهاجرت و سپس سایر موارد مورد ارزیابی قرار گرفته است. همچنین با بررسی آماری از جرایم صورت گرفته بوسیله مهاجران افغانی، عوامل موثر در بازگشت مهاجرین، روش های جمهوری اسلامی ایران و مقامات مسئول در خراسان رضوی نسبت به اینگونه افراد را مشخص می نماییم. در خاتمه با ارائه پیشگیری و پیشنهادهایی از بحران مهاجرت و بزهکاری مهاجران افغانی در شهر مشهد، امیدوارم نتیجه مطلوب را به دست آورده باشم.

فهرست مطالب

چکیده 1

مقدمه 2

1- طرح مسأله 2

2- سابقۀ پژوهش 4

3- تعریف واژگان 6

4- فرضیه های پژوهش 12

5- روش تحقیق 14

6- سازمان دهی تحقیق 15

فصل اول : پناهندگی و مهاجرت اتباع افغانی به ایران 17

1- 1 مراحل ورود پناهندگان و آوارگان افغانی به ایران 19

1- 1- 1 علل ورود افاغنه به ایران، قبل از انقلاب اسلامی 20

2- 1- 1 علل ورود افاغنه به ایران، بعد از انقلاب اسلامی 21

2- 1 بررسی ورود و استقرار مهاجران افغانی در ایران 26

3- 1 وضعیت حقوقی ، اجتماعی و فرهنگی افاغنه در ایران 27

4- 1 پیامدهای حضور آوارگان افغانی در ایران 29

1- 4- 1 پیامدهای سیاسی و امنیتی 29

2- 4- 1 پیامدهای اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی 30

5- 1 نتایج بین المللی ، ورود افاغنه به ایران و بررسی قوانین مختلف در این زمینه31

1- 5- 1 وظایف دولت ایران طبق کنوانسیون 1951 و پروتکل 1967 31

2- 5- 1 قوانین و مقررات داخلی ایران 32

3- 5- 1 اصل ممنوعیت اعاده، و وظایف دولت ایران 33

4- 5- 1 حقوق پناهندگان ، مهاجرین و آوارگان افغانی در ایران 35

5- 5- 1 تکالیف پناهندگان افغانی نسبت به دولت ایران 36

6- 1 مهاجرت و بزهکاری 38

7- 1 بررسی پیامدهای مهاجرت، از نظر علوم مختلف انسانی 39

1- 7- 1 از نظر علوم اجتماعی و جامعه شناسی 40

2- 7- 1 از لحاظ علوم اقتصادی 42

3- 7- 1 از دید علوم سیاسی و امنیتی 43

4- 7- 1 پیامد های مهاجرت و علم حقوق 46

5- 7- 1 پیامدهای مهاجرت از لحاظ روان شناسی و تربیتی 52

8- 1 تأثیر مهاجرت در بزهکاری 55

1- 8- 1 تأثیر مهاجرت در بروز چگونگی جرایم 57

2- 8- 1 تأثیر مهاجرت از لحاظ کمیّت جرایم 60

9- 1 بزهکاری اطفال و نوجوانان 63

10- 1 موجبات بزهکاری زنان افاغنه 64

فصل دوم : تحقیق پیمایشی ، فرضیات و یافته ها 67

1- 2 روش تحقیق 68

1- 1- 2 فرضیات تحقیق 70

2- 1- 2 یافته ها 70

2- 2 توصیف یک متغیری 70

1- 2- 2 علل مهاجرت مجرمین افغانی 71

2- 2- 2 علل مهاجرت افراد غیر مجرم 72

3- 2- 2 موقعیت و وضعیت پناهندگی مجرمین ( از حیث ورود به کشور )73

4- 2- 2 موقعیت و وضعیت پناهندگی غیر مجرمین 74

5- 2- 2 محل سکونت فعلی افراد مجرم تبعۀ افغان 75

6- 2- 2 محل سکونت فعلی افراد غیر مجرم تبعۀ افغان 76

7- 2- 2 محل سکنای والدین افراد مجرم 77

8- 2- 2 محل سکنای والدین افراد غیر مجرم 78

9- 2- 2 سن افراد مجرم 79

10- 2- 2 سن افراد غیر مجرم 80

11- 2- 2 وضعیت تأهل افراد مجرم 81

12- 2- 2 وضعیت تأهل افراد غیر مجرم 82

13- 2- 2 وضعیت اشتغال مجرمین مهاجر افغانی 83

14- 2- 2 وضعیت اشتغال گروه غیر مجرم 84

15- 2- 2 میزان درآمد ماهانه مجرمین 85

16- 2- 2 میزان درآمد افراد غیر مجرم تبعۀ افغانی 86

17- 2- 2 تحصیلات افراد مجرم 87

18- 2- 2 تحصیلات افاغنه غیر مجرم 88

19- 2- 2 نوع جرم ارتکابی 89

20- 2- 2 محل ارتکاب جرم 90

3- 2 تحلیل دو متغیری 91

1- 3- 2 فرضیۀ اول 91

2- 3- 2 فرضیۀ دوم 91

3- 3- 2 فرضیۀ سوم 92

4- 3- 2 فرضیۀ چهارم 92

5- 3- 2 فرضیۀ پنجم 93

4- 2 پیش گیری از بزهکاری 95

5-2 تقلیل مجازات های تنبیهی و ترذیلی 99

6-2 نتیجه گیری 99

7-2 پیشنهاد ها 102

1- 7- 2 نام پناهنده و مهاجر ، به جای آواره 103

2- 7- 2 ترس و واهمۀ مردم از تبعۀ افغان 103

3- 7- 2 طرد نمودن اجباری، نه 105

منابع 109

الف) منابع داخلی 110

ب) منابع خارجی و یا ترجمه شده 111

ج) جزوه ها ، مقالات ، پایان نامه ها و قوانین مرجوعی 112

فهرست اشکال :

عنوان صفحه

الف ) فهرست جدول ها

جدول 1 آمار زندانیان به لحاظ جرایم قاچاق و اعتیاد به مواد مخدر 66

جدول 2 آماز مجرمین به لحاظ سایر جرایم 66

جدول 3 علت مهاجرت مجرمین 71

جدول 4 علت مهاجرت افراد غیر مجرم 72

جدول 5 موقعیت و وضعیت پناهندگی مرتکبین جرم 73

جدول 6 وضعیت پناهندگی افراد غیر مجرم 74

جدول 7 محل سکونت افراد مجرم 75

جدول 8 محل سکونت افراد غیر مجرم 76

جدول 9 محل سکونت والدین افراد مجرم 77

جدول 10 محل سکونت والدین افراد غیر مجرم 78

جدول 11 سن افراد مجرم تبعۀ افغان 79

جدول 12 سن افراد غیر مجرم 80

جدول 13 وضعیت تأهل افراد مجرم 81

جدول 14 وضعیت تأهل افراد غیر مجرم 82

جدول 15 وضعیت اشتغال افراد مجرم 83

جدول 16 وضعیت اشتغال افراد غیر مجرم 84

جدول 17 میزان درآمد افراد مجرم 85

جدول 18 میزان درآمد افراد غیر مجرم 86

جدول 19 وضعیت تحصیلات مجرمین 87

جدول 20 وضعیت تحصیلات غیر مجرم 88

جدول 21 نوع جرم ارتکابی 89

جدول 22 محل ارتکاب جرم 90

جدول 23 وضعیت مهاجرت و پناهندگی قانونی و غیر قانونی 91

جدول 24 وضعیت درآمد مجرمین و غیر مجرمین 92

جدول 25 تحصیلات مجرمین و غیر مجرمین 92

جدول 26 علت مهاجرت افراد مجرم و غیر مجرم 93

جدول 27 وضعیت اشتغال مجرمین و غیر مجرمین 93

ب ) فهرست نمودار ها

نمودار 1 علت مهاجرت مجرمین 71

نمودار 2 علت مهاجرت افراد غیر مجرم 72 نمودار 3 موقعیت و وضعیت پناهندگی مرتکبین جرم 73

نمودار 4 وضعیت پناهندگی افراد غیر مجرم 74

نمودار 5 محل سکونت افراد مجرم 75

نمودار 6 محل سکونت والدین افراد غیر مجرم 76

نمودار 7 محل سکونت والدین افراد مجرم 77

نمودار 8 محل سکونت والدین افراد غیر مجرم 78

نمودار 9 سن افراد مجرم تبعۀ افغان 79

نمودار 10 سن افراد غیر مجرم 80

نمودار 11 وضعیت تأهل افراد مجرم 81

نمودار 12 وضعیت تأهل افراد غیر مجرم 82

نمودار 13 وضعیت اشتغال افراد مجرم 83

نمودار 14 وضعیت اشتغال افراد غیر مجرم 84

نمودار 15 میزان درآمد افراد مجرم 85

نمودار 16 میزان درآمد افراد غیر مجرم 86

نمودار 17 وضعیت تحصیلات مجرمین 87

نمودار 18 وضعیت تحصیلات غیر مجرم 88

نمودار 19 نوع جرم ارتکابی 89

نمودار 20 محل ارتکاب جرم 90