اثرات اقتصادی جریانات تجاری بر بهره وری در صنعت  خودرو

بهبود بهره­وری یکی از مهمترین عوامل در توسعه اقتصادی یک کشور به شمار می­رود. تسریع در این روند، تأثیر مهمی در بهبود رقابت بین­المللی یک کشور دارد. در این تحقیق با استفاده از الگوی با داده­های پانل به بررسی اثر جریانات تجاری بر بهره­وری در صنعت خودروسازی کشور ایران طی سالهای 1386-1376 می‌پردازایم. ابتدا از الگوی سولو استفاده کرده و بهره‌وری کل بنگاهها برآورد می‌گردد و در مرحله بعد تأثیر جریان تجاری و میزان سرمایه‌گذاری بنگاهها در بخش تحقیق و توسعه بر بهره­وری کل عوامل تولید بررسی شده است.

نتایج تخمین الگوی پانل با روش اثرات ثابت نشان می‌دهد که متغیرهای جریان تجاری و سرمایه­گذاری بنگاه در بخش تحقیق و توسعه اثر مثبت و معناداری بر بهره­وری کل عوامل داشته است. علاوه بر این متغیرهای جریان تجاری و سرمایه­گذاری بنگاه در بخش تحقیق و توسعه نیز بترتیب بیشترین تأثیر را بر بهره­وری کل عوامل بنگاه­ها داشته­اند، به عبارت دیگر، هر چه سهم بنگاه i-ام در میان بنگاههای دیگر بیشتر و میزان سرمایه‌گذاری که بنگاه جهت امر تحقیق و توسعه انجام می­دهد بیشتر باشد، بهره­وری بنگاه بیشتر و آن بنگاه موفق­تر خواهد بود.

کلمات کلیدی: جریان تجاری، بهره­وری کل عوامل، صنعت خودروسازی، داده­های پانل، ایران.

 فهرست مطالب

فصل اول: مقدمه

1-1- اهمیت و ضرورت تحقیق............................................................................................................. 4

1-2-هدف تحقیق..................................................................................................................................... 5

1-3-سؤالات تحقیق................................................................................................................................. 5

1-4-روش تحقیق...................................................................................................................................... 5

فصل دوم: مروری بر مطالعات انجام شده

2-1-مقدمه.................................................................................................................................................. 7

2-2-مروری بر مطالعات انجام شده در خارج از کشور.................................................................... 8

2-3-مروری بر مطالعات انجام شده در داخل کشور........................................................................ 15

فصل سوم: مبانی نظری و ساختار الگو

3-1-مقدمه.................................................................................................................................................. 31

3-2-تاریخچه بهره­وری............................................................................................................................. 32

3-3-بهره­وری، اهداف و تعاریف آن............................................................................ 34 

3-4-بهره­وری جزئی.................................................................................................................................. 36

3-5-بهره­وری کل عوامل تولید.............................................................................................................. 37

3-6-بهره­وری کلی..................................................................................................................................... 37

3-7-بهره­وری و شاخص­های آن .......................................................................................................... 38

3-7-1-شاخص بهره­وری جزیی (PFP)...................................................................................... 39

3-7-2-شاخص بهره­وری كل (TFP)........................................................................................... 39

3-8-عوامل مؤثر بر بهره­وری کل عوامل.............................................................................................. 40

الف) سرمایه­گذاری خارجی............................................................................................................... 40

ب) تحقیق و توسعه............................................................................................................................ 40

ج) سیاست تجاری............................................................................................................................... 40

د) آموزش و تحصیلات....................................................................................................................... 44

ه) کارایی و دانش مدیریت................................................................................................................. 44

3-9-اندازه­گیری بهره­وری کل عوامل................................................................................................... 46

3-9-1-روش­های غیر پارامتری...................................................................................................... 46

3-9-2-روش پارامتری....................................................................................................................... 46

3-9-2-1-پسماند سولو.............................................................................................................. 48

3-10-ساختار الگو..................................................................................................................................... 48

3-11-تعریف متغیرها.............................................................................................................................. 51

3-12-روش تحقیق................................................................................................................................... 51

3-13-انواع مدل­های داده­های ترکیبی سری زمانی (پانل)............................................................ 52

3-14-آزمون ایستایی در داده­های ترکیبی.................................................................. 54 

3-14-1-آزمون لوین و لین و چو.................................................................................................. 54

3-14-2-آزمون آیم، پسران و شین.............................................................................................. 56

3-14-3-آزمون فیشر........................................................................................................................ 58

3-15-آزمون‌های تشخیص..................................................................................................................... 59

3-15-1-آزمون چاو........................................................................................................................... 59

3-15-2-آزمون بروش- پاگان......................................................................................................... 60

3-15-3-آزمون هاسمن.................................................................................................................... 61

فصل چهارم: برآورد مدل و تحلیل نتایج

4-1-مقدمه.................................................................................................................................................. 63

4-2-الگو و متغیرهای مورد استفاده..................................................................................................... 64

4-2-1-تولید........................................................................................................................................ 65

4-2-2-موجودی سرمایه................................................................................................................... 65

4-2-3-نیروی کار............................................................................................................................... 67

4-2-4-بهره­وری کل عوامل تولید.................................................................................................. 67

4-2-5-تحقیق و توسعه.................................................................................................................... 67

4-2-6-الگوی تجاری.......................................................................................................................... 67

4-3-آزمون ایستایی در داده­های پانلی................................................................................................ 68

4-3-1-آزمون ایستایی لوین، لین و چو....................................................................................... 68

4-3-2-آزمون ایستایی فیشر- مربع کا......................................................................................... 69

4-4-آزمون­های تشخیص........................................................................................................................ 69

4-4-1-آزمون چاو.............................................................................................................................. 70

4-4-2-آزمون بروش- پاگان............................................................................................................ 71

4-4-3-آزمون هاسمن....................................................................................................................... 72

4-5-نتایج تخمین ................................................................................................................................... 73

فصل پنجم: خلاصه و نتیجه­گیری

5-1-مقدمه.................................................................................................................................................. 77

5-2-خلاصه................................................................................................................................................ 77

5-3-نتیجه­گیری........................................................................................................................................ 78

5-4-توصیه­های سیاست­گذاری............................................................................................................. 80

5-5-پیشنهاد برای تحقیق آینده........................................................................................................... 80

5-6-محدودیت های تحقق..................................................................................................................... 80

فهرست منابع و مأخذ

منابع آماری.................................................................................................................................................. 81

منابع فارسی................................................................................................................................................. 85

منابع لاتین................................................................................................................................................... 87

پیوست............................................................................................................................................................... 89

فهرست جدول ها

عنوان                                                                               صفحه

جدول4-1 معناداری مقدار λ جهت بدست آوردن موجودی سرمایه.............................................. 66

جدول4-2 بررسی آزمون ایستایی لوین، لین و چو در معادله تولید.............................................. 68

جدول4-3 بررسی آزمون ایستایی فیشر و مربع کا در معادله بهره­وری کل عوامل ................... 69

جدول 4-4 بررسی آزمون چاو در معادله تولید.................................................................................... 70

جدول 4-5 بررسی آزمون چاو در معادله بهره­وری کل عوامل ....................................................... 70

جدول 4-6  بررسی آزمون بروش-پاگان در معادله تولید.................................................................. 71

جدول 4-7 بررسی آزمون بروش-پاگان در معادله بهره­وری کل عوامل......................................... 71

جدول 4-8 بررسی آزمون هاسمن در معادله تولید............................................................................ 73

جدول4-9  نتایج  کلی تخمین در معادله تولید.................................................................................. 74

جدول4-10 نتایج کلی تخمین معادله بهره­ وری کل عوامل ............................................................ 74